مقایسۀ کارایی روش های topsis رستری و mola در آمایش سرزمین مورد شناسی: حوضۀ آبخیز حبله رود

Authors

آزاده مهری

دانشجوی دکتری آمایش محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان دکتر عبدالرسول سلمان ماهینی

دانشیار و عضو هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

abstract

چکیده امروزه به دلیل وجود بحران های محیط زیستی حاصل از استفادۀ غیر منطقی و تبدیل زمین، ارزیابی توان بوم شناختی و آمایش کاربری ها در سرزمین قبل از اجرای توسعه، امری ضروری است. روش های متفاوتی در جهان برای ارزیابی و آمایش سرزمین استفاده می شوند. روش های رتبه بندی براساس شباهت به راه حل ایده آل (topsis) و تخصیص کاربری ها بر اساس اهداف چندگانه (mola)، از جمله روش های ارزیابی و آمایش چندمعیاره هستند. در این مقاله از روش های topsis و mola برای آمایش رستری سرزمین در حوضۀ حبله رود استفاده شده است. برای این منظور، از نقشه های توان بوم شناختی، اقتصادی و اجتماعی به عنوان معیار ارزیابی استفاده شد و کاربری های آبزی پروری، باغداری، توسعه و مرتعداری به عنوان گزینه های ارزیابی در نظر گرفته شدند. در ابتدا روش آنتروپی برای وزن دهی نقشه های توان استفاده شد. سپس، روش topsis برای اولویت بندی کاربری ها در منطقه استفاده شد. روش های آنتروپی و topsis هر دو به شکل رستری در نرم افزار ایدریسی اجرا شدند. در مرحلۀ بعد به منظور مقایسۀ نتایج، روش mola نیز در نرم افزار ایدریسی برای آمایش کاربری ها استفاده شد. نتایج حاصل از دو روش، مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفت. همچنین، به منظور بررسی نحوۀ چینش کاربری ها، پارامترهای سیمای سرزمین برای نقشه های آمایش نهایی به وسیلۀ نرم افزار fragstats محاسبه شد. نتایج نشان داد روش های topsis و mola هردو نقشه های آمایش مطلوبی را ارائه می کنند؛ اما نحوۀ چینش کاربری ها در منطقه در آنها متفاوت است؛ به طوری که نتایج آنها تنها در 41/57 درصد مساحت منطقه با یکدیگر هم پوشانی دارند. تحلیل پارامترهای سیمای سرزمین نشان داد کاربری ها در روش topsis دارای پیوستگی بیشتری هستند؛ در حالی که در روش mola کاربری ها در بعضی مناطق دارای پراکندگی هستند. هر دو روش مورد استفاده دارای نواقص و مزایایی هستند و یکی از مسائل مهم در مطالعات آمایش سرزمین ارائه راهکارهایی برای بهبود این روش ها و یا حتی استفاده از نتایج ترکیبی این مدل هاست.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسۀ کارایی روش‌های TOPSIS رستری و MOLA در آمایش سرزمین مورد شناسی: حوضۀ آبخیز حبله‌رود

چکیده امروزه به دلیل وجود بحران‌های محیط‌ زیستی حاصل از استفادۀ غیر منطقی و تبدیل زمین، ارزیابی توان بوم‌شناختی و آمایش کاربری‌ها در سرزمین قبل از اجرای توسعه، امری ضروری است. روش‌های متفاوتی در جهان برای ارزیابی و آمایش سرزمین استفاده می‌شوند. روش‌های رتبه‌بندی براساس شباهت به راه حل ایده آل (TOPSIS) و تخصیص کاربری‌ها بر اساس اهداف چندگانه (MOLA)، از جمله روش‌های ارزیابی و آمایش چندمعیاره هست...

full text

آمایش سرزمین با استفاده از روش mola در حوضه آبخیز طارم استان زنجان

آمایش سرزمین، به معنی تخصیص کاربری ها به واحدهای مشخصی از زمین با توجه به ویژگی های اکولوژیک و شرایط اقتصادی- اجتماعی آن است. در این فرایند نوع فعالیت و مکان آن مشخص می شود. در این مطالعه حوضه آبخیز طارم در استان زنجان بعنوان محدوده مورد مطالعه در نظر گرفته شد. این حوضه در زون 39 شمالی سیستم تصویر utm و محدوده طول جغرافیایی بین "35 10°48 و "40 15°49 شرقی و عرض جغرافیایی بین "27 25°36 و "51 15°3...

15 صفحه اول

مقایسه دو روش تصمیم گیری mola fuzzy و topsis fuzzy در آمایش سرزمین (مطالعه موردی: علی آباد، گرگان و کردکوی)

آمایش سرزمین پایه ای علمی برای استفاده اصولی و پایدار از منابع طبیعی به شمار می رود و تنها راه جلوگیری از مسائل محیط زیستی و نیز تنها راه رسیدن به توسعه پایدار است. جهت نیل به این مقصود لازم است روش هایی به کار گرفته شوند که هر چه بیشتر فرایندهای پویا و پیچیده واکنش های متقابل بوم سازگانی را جهت مدیریت آن در نظر بگیرند. در دانش آمایش سرزمین امروزه به تدریج روش های رستری نوین جایگزین روش های قدی...

مقایسه روش آمایش فیزیکی(ژئومرفولوژی) و روش آمایش سرزمین جهت ارزیابی توان اکولوژیکی حوزه آبخیز نساء در استان هرمز گان

ارزیابی توان اکولوژیکی و آمایش سرزمین در یک منطقه، می‌تواند بهترین نوع کاربری‌ها را تعیین نموده و نقش مهمی را در برنامه‌ریزی صحیح و همگام با توسعه پایدار ایفا نماید که در این میان، روش‌های متفاوتی برای ارزیابی توان اکولوژیکی توسط متخصصان امر ایجاد گردیده است. در این تحقیق نیز، ارزیابی توان اکولوژیکی حوزه آبخیز رودخانه نساء که بخشی از شهرستان حاجی‌آباد واقع در استان هرمزگان می‌باشد، از دو طریق، ...

full text

ارتقاء روش mola در آمایش سرزمین با استفاده از anp (منطقه ی مورد مطالعه: شهرستان های گرگان و علی آباد)

منابع تجدید پذیر سرزمین محدود و آسیب پذیر هستند، اما در صورت استفاده منطقی از آن ها، می توان آن ها را پایدار دانست. آمایش سرزمین بخشی از جغرافیای کاربردی و یک شاخه میان رشته ای است که در آن کار جغرافیدان، اقتصاد دان، برنامه ریز، جامعه شناس، اکولوژیست و نظایر آن با همدیگر گره خورده است و در آن یک آینده نگری صورت می گیرد که این آینده نگری شامل عینیت بخشیدن به مناسبات مشترک و وابسته به هم میان گذش...

15 صفحه اول

مقایسۀ روش های مختلف تهیۀ مدل ارتفاع رقومی مورد شناسی: حوضۀ آبخیز نوفرست، شهرستان بیرجند، استان خراسان جنوبی

برآورد دقیق خصوصیات کمی و کیفی پدیده های طبیعی، مستلزم صرف زمان و هزینۀ زیادی می باشد. بنابراین، روش های درون یابی به عنوان راه حل مناسبی در تخمین محل های بدون اطلاعات و نمونه برداری نشده مورد استفاده قرار می گیرند. از آنجا که نقشه های مشتق شده از مدل ارتفاع رقومی زیاد است و این نقشه در تحلیل های مختلف کاربرد دارند و ممکن است با وزن های متفاوت در نتایج یک کار تحلیلی، نقش داشته باشند. اگر منبع ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جغرافیا و آمایش شهری منطقه ای

جلد ۶، شماره ۱۹، صفحات ۱۲۳-۱۴۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023